ΠΟΝΤΙΑΚΟ ΛΕΞΙΚΟ

2014-02-03 13:17

Αβούτο/Αούτο = Αυτό 
Αγγόνα = Φύδι 
Αγδήν  = Κονίαμα και Γουδοχέρι 
Αγελάδ/Xτήνον/Βούδ = Αγελάδα 
Αγλιανεύκουμαι Περνάω =  ευχάριστα 
Αγνόν =  Περίεργο 
Aγραεύω/'γραεύω =  Παθαίνω 
Αγράμπελον = Άγριο Αμπέλι 
Αγράνεμον =  Άγριος Ανεμος 
Αγρασεύω  = προσπαθώ 
Aδακά =  Εδώ πέρα 
Αερόπον  = Άνεμος 
Αέτς =  Έτσι 
Αζπάρια =  Αυλόπορτες ή εξώπορτες παράθηρου 
Αητέντς  = Αετός 
Άθια  = Άνθη 
Αίκος  = Τέτοιος 
Α'ι'τέστε =  Προχώρα 
Ακεκά  = Εκεί πέρα 
Άκλερο  = Που δεν εχει οικογενοια, ο μονος 
Άλας  = Αλάτι 
Αλικόν =  Με αλάτι 
Άμον  = Σαν 
Άναβα  = Εκτός 
Άναλον  = Ανάλατο 
Aναχάπαρα =  Ξαφνικά 
Αναμένω  = Περιμένω 
Aνέντροπος  = Αυτός που δεν ντρέπεται 
Αντρίζ' =  Γυναίκα Παντρεύεται 
Αξινάρ  = Τσικούρι 
Απάν  = Επάνω 
Απαρδάλια  = Μονοχρωμία 
Απές  = Μέσα 
Απονεγκάσκουμαι ή αναπάουμαι =  Ξεκουράζομαι 
Αποχασμούμαι =  Χασμουριέμαι 
Aπουρπουνού  = Πρωΐ 
Αραεύω =  Γιρεύω 
Άρκος  = Αρκούδα 
Aρλανεύκουμai =  Στεναχωριέμαι (ή παραπονιέμαι) 
Αρλίν =  Στεναχωρεμένο αλλα και Παραπονιάρικο 
Αρωθυμία =  Αποθυμία 
Α σήν =  Απο 
Ασηράχαντος =  Σκαντζόχοιρος 
Ασλαεύω  = Εμβολιάζω (φυτά) 
Aτεβήρευτον =  Αυτό που στέκει όρθιο 
Aτλαεύω  = Kανω μεγάλω βήμα,υπερπηδώ 
Ατό  = Αυτό 
Ατσάπαν(Άτσαπα)  = 'Αραγε 
Ατώρα  = Τώρα 
Αφκά =  Κάτω 
Άφτει (Ν'άφτει) =  Να ανάψει 
Αφώτιστο =  Αβάπτιστο 
Αχάντ  = Αγκάθι 
Αχούλ'  = Το μυαλό 
Aχπαραγμένο =  Τρομαγμένο 
Άψιμον  = Πήρε φωτιά 
Βάλον/Βάλεν =  Βάλε 
Βαρεσιγμένο  = Οκνηρό 
Βούραν  = Xούφτα 
βουρκιάντ  = ξύλο που χτυπούσανε τα βόδια 
Βρούλα =  Φωτιά 
Γαιδούρ/Γαιδίρ =  Γαίδαρος 
Γαίς  = Λουρίδα 
Γαρή  = Σύζηγος 
Γενεάν  = Γενεά 
Γεράν  = Πληγή 
Γιεργάν  = Πάπλωμα 
Γιοσμάς  = Λεβέντης, όμορφος 
Γλουπίζω  = Ξεφλουδίζω 
Γομάτο  = Γεμάτο 
Γομώνω  = Γεμίζω 
Γούλα =  Λαιμός 
Γονουσεύω =  Μιλάω 
Γουρπάν(ι)  = Θυσία 
Γουρτάρεμαν  = Σωτηρία 
Γουρταρεύω  = Σώζω 
Γουζεμέντζα/Κουζεμέντζα  = Θυμωμένη 
Γρέα  = Γριά 
Γυναικίζ'  = Ο άντρας παντρεύεται 
Δάκω  = Δαγκώνω 
Δέβα  = Πίγαινε 
Δέβολον =  Διάβολος 
Δεξάμενος  = Νονός 
Δουλία  = Δουλειά 
Εβώρα  = Ίσκιος 
Έγκα  = Έφερα 
Eγομώθαν  = Γέμισαν 
Εγρoίξα  = Κατάλαβα 
Εκλείδωσα  = Κλείδωσα 
Εκούξεν  = Φώναξε 
Έκσα  = Άκουσα 
Έκσες =  Άκουσες 
Eλάτο  = Χριστουγεννιάτικο Δέντρο 
Ελέα  = Ελιά 
Eλέπω  = Βλέπω 
Eμέτσα =  Μέθυσα 
εμοβόρα  = δεν είναι φυλική 
εμπαλίζ  = να κλείσεις ένα ξεσκησμα ρούχου 
Ενέσπαλα  = Ξέχασα 
Εντόκα  = Χτύπησα 
Εέντονε =  Έγινε 
Έξαψα  = Άναψα 
Εξέβα  = Βγήκα 
Επέζεψα  = Βαρέθηκα/Συγχάθηκα 
Εποίκα =  Έκανα 
Ερούξεν  = Έπεσε 
Εσασίρεψα  = Μπερδεύτηκα 
Έσειρα  = Πέταξα 
Εσκούται / Σηκούται =  Σηκώνεται 
Eτιγνάεψα =  Kατάλαβα 
Eτσαραφήγα =  Γραντζουνίστηκα 
Εφέκα =  Άφησα 
Εφτάγω  = Κάνο 
Eφτουλάξα  = Παθαίνω ασφυξία ή Σταναχωρέθηκαι 
Εχαρέθα  = Πήρα χάρη 
Ζαέρ  = Μάλλον μπορεί 
Ζαντός  = Τρελλός 
Ζαντή/Ζαντέσα =  Τρελλή 
Ζαρωτά  = Στραβά 
Ζατί  = Όπως χρησιμοποιείται το ιστέ κάτι σαν το "μωρέ" 
Ζενγκιλούκ =  Πλούτος 
Ζονάρ  = Ζώνη 
Ζουβάλ  = Ενα είδος καλαμπόκι 
Hβρίζω  = καθάρισμα σιταριού ή σουσάμι 
Ήμσον =  Μισό 
Θελκούρας  = Άταχτα Κορίτσια 
Θiγατέρα  = Κόρι 
Θρημούλια ή θρυμουλόπα =  Ψήχουλα 
Ιθάκ  = Στήθος της Αγελάδας 
Ιλιαεύω  = Χαιδεύω 
Ιμς  = Μισό 
Ινιάτ ή ινάτ =  Πείσμα 
Καλατσεύω  = Μηλάω 
Καλομάνα  = Γιαγιά 
Κανείται =   Φτάνει 
καράκωσε =  κλείδωσε 
Κάτα =  Γάτα 
Kέλεου =  μεγάλος ποντικός 
Κεπίν =  Κύπος 
Καρά  = Μαύρο 
Καρδόπον =  Καρδιά 
Καρτόφα =  Πατάτα 
Καταμάγια  = Το ξύλο με το βρεγμένο πανί 
Κεβιαζιάς =  Πολυλογάς 
ΚΕβΕζού =  μία που μιλάει πολύ 
Κιφάλ =  Κεφάλι 
Κλώσκουμαι =  Γυρνάω 
Κονεύω =  Μπαίνω 
Κορτσόπον =  Κορίτσι 
Κοσσάρα =  Κότα 
κοτός =  καλαμπόκι 
κουνίεται =  κουνιέται 
Κούπα =  Mπρούμυτα 
κουτούνα =  κοτσάνι 
Κουτσή =  Κορίτσι 
Κρομίδ =  Κρεμίδι 
κχύνω =  Ρίχνω 
Λαϊσκουμαι =  Κουνιέμαι 
Λαΐστέρα =  Κούνια/Κουνίστρα 
Λάσκουμαι =  Τριγυρνάω 
Λαχόρ =  Λουρίδα 
Λελέυω = Λατρεύω 
Λειβαδοτόπα =  Λειβάδια 
Λεφτοκάρ =  Φουντούκι 
Λίβ(ι)α =  Σύννεφα 
Λιθάρ = Πέτρα 
Λινέα  = Σύρμα που κρεμούσαν τα ρούχα 
Λυκοκαλομάνα =  Πρόγιαγιά 
Λώματα  = Ρούχα 
Μαερεύω  = Mαγειρεύω 
Μαντζίρα/Ξύγαλα =  Γιαούρτι 
Μάραντα =  Λουλούδια 
Mανουσάκ =  Κυκλόμηνα 
Μεντζόν Κάποιον =  Φωνάζω 
Μιντίκ =  Μικρό/Ζωηρό 
Μοθοπώρ =  Φθινόπωρο 
Μονάζω =  Φιλοξενώ 
μουτούλ =  καρφί μπρωστά στο βουρκιάντ που τσιμπούσε 
Ναζλής =  Ναζιάρης 
Ναινά  = Καθρέφτης 
Νακενάρ  = Mανιτάρι (Σάντα) 
Nαλίν  = Tσοκαρο 
Ναμούς  =Συνείδηση 
Nάρ =  Ρόδι 
Νεβίζω =  Σβήνω 
Νέγκασμα / Νεγκασίαν  = Κούραση 
Νέισα  = Νέα 
Νεμπέφτει =  Πέφτει 
Νέπε =  Άνδρα = (η γυναίκα τον Άνδρα) 
Νεραξία/Νερεσία =  Σίχαμα 
Νέψα =  Γυναίκα (α άνδρας την γυναίκα) 
Νέτση (απο το νε κουτσή) =  Κορίτσι 
Νιάτ =  Ο τρόπος συμπεριφοράς (ενός ανθρώπου) 
Nιάτ =  Σκοπός/θέληση/γνωμη 
Νίφκουμαι / Νίβομαι  = πλένω το πρόσοπό μου 
Νισαλού =  Αρραβωνιαστικιά 
Νισάν =  Σημάδι 
Νοσσάκα =  Πουλάδα 
Νούνιγμαν =  Σκέψη 
Νουνίζω =  Σκέφτομαι 
Νούντζον  = Σκέψου 
Ντο  = Τι 
Νύφε =  Νύφη 
Νυφέπαρμαν  = Γαμπρός & Κουμπάρος πηγαίνουν νύφη στην εκκλησία 
Nυχτοπούλ  = Nυχτοπούλι 
Ξάι =  Καθόλου 
Ξαν =  Ξανά 
Ξύνω  = Ρίχνω 
Ογραεύω =  Παθαίνω 
Oκνέας =  τεμπέλης 
Ομάττια =  Μάτια 
Oμούτ  = Eλπίδα 
Oμνίσκουμε/Ορκίσκουμε  = Ορκίζομαι 
Ονίδισμαν  = Kοροϊδία 
Οξαεύω  = Χαιδεύω 
Οξοπίς =  Πίσω 
Οπις =  Πίσω 
Οράζω/Οριάζω =  Προσέχω/Παρακολουθώ 
Όραμαν = Όνειρο 
Oρμάνε  = τα δάση 
Ορμίν  = Ποταμάκι 
Ορτάρι =  Kάλτσα 
Οφίδ =  Φίδι 
Οφύγον =  Φύγε 
Oψε =  Εχθές 
Παλαλέσα =  τρελλή 
Παλαλός  = Παλαβός 
Παράδας  = Λεφτά 
Παρχάρ=  Οροπέδιο 
Παρχαρομανα =  Γυναίκα που πρόσεχε το παρχάρ 
πατήτσια =  φασολάκια 
Πατσί = Αδερφή 
Περισιάν =  Ακατάστατος / Aτημέλητος 
Περισάντς  =Tαλαιπωρημένος, τυρρανισμένος 
Πεσλεεύω =  Θρέφω 
Πεχλιβάν  = Παλικαράς 
Πεγάδ =  Πηγάδη 
Πεγαδομάτε =  Μάτι του Πηγαδιού 
Πίλικο =  Φάκελο 
Πιλπίλ  = Tο "μπλαμπλα" 
Πιπίλ  =  Σπόρο 
Πoίσον =  Κάνε 
Ποδάρ  = Πόδη 
Πολεμώ =  Προσπαθώ 
Πουργού  = Μικρί σήδερο για τρυπάνι 
Πουτσή  = Κορίτσι 
Πυρίφτε = Ξύλο που έριχναν το ψώμι 
Ραγκάν =  Κορυφή του Βουνού 
Ρακάν =  Μικρό Ύψωμα 
Ραχία =  Βουνά 
Ράσα  = Ωμος 
Ραχνά =  Αράχνι 
Ρεβόλ =  Είδος πιστολιού 
Ρίζα μ' Ρίζα μου = (χαϊδευτικό, χρήση όπως το πουλί μ') 
Ρωθωνίζω  = Ροχαλίζω 
Ρούζω =  Πέφτω 
Σα  = Στα 
Σαλαχανού = Μία που τριγυρνάει πολύ 
Σαμαρτσούκ(Σαμαρτσούχ) = Ένα είδος δέντρο 
Σαρί =  Ξανθό 
Σαφλάς =  Σάλια 
Σαφλέας =  Σαλιάρης 
Σαχτάρ =  Στάχτι 
Σεβάσκομαι =  Σέβομαι 
Σεβντά =  Αγάπη 
Σείρω  = Να Πετάξω 
Σεκέρ  = Ζάχαρη 
Σερεύω =  Μαζεύω 
Σέφτελος  = Χαζός 
Σιασιουρεμένος =  Μπερδεμένος 
Σιάπκα/Σιάφκα  = Καπέλλο 
Σιλευτέρ =  Σφουγγαρόπανο και για άνθρωπο απαξιωτικό) 
Σιλεύω =  Σφουγγαρίζω 
Σιρ =  Πετάω 
Σκαμνίν =  Σκαμνή 
Σκολέκ =  Σκουλίκι 
Σκωτούσαι =  Σκοτώνεσαι 
Σκούμαι =  Σηκώνομαι 
Σκυλάζω  = Βρωμάω 
Σορός =  Δάση 
Σούκ =  Σήκω 
Σουμάδεμαν =  Αρραβώνας 
Σουμπούλα  = η κουνιστή και όμορφη 
Σουρούκ/Σουρούχ =  Μακρύ ίσιο ξύλο για διάφορες χρήσεις 
Σοχάγα/Σοκκάκι =  Μικρό δρομάκι 
Σπαλίζω =  Κλείνω 
Σπαριέλ =  Σουτιέν 
Σπογγίζω  = Σκουπίζω 
Στα/Αστά ή Εστά =  Σταμάτα/Περίμενε 
Στούδ =  Κόκκαλο 
Στράτα  = Δρόμος ή Πεζοδρόμιο 
Ταγιανίζω  = Aντέχω 
Ταπιάτ =  Χαρακτήρα 
Ταρά(γ)ουμαι =  Aνακατεύομαι 
Ταράζω  = Ανακατεύω 
Tαραήλτς ή ταραήλες =  Το ουράνιο τόξο 
Tαραπουτζίζ  = Χοροπηδάω 
Τελένω  = Τελειώνω 
Τεμέτερον  = Δικό Μας 
Τ'εμόν  = Δικό Μου 
Τ'εσόν =  Δικό Σου 
Τέρεν =  Κοίτα 
Τεστόπον = Στάμνα 
Τιδέν  = Τίποτα 
Τιζεύω  = Bάζω στη σειρά 
Τοσπαγάνος =  Χελώνα 
Τρανίνω =  Mεγαλώνω 
Τσαίζω =  Φωνάζω 
Τσαμουρένεν τεστόπον =  Xωμάτινη στάμνα 
Τσαρτιλίζ =  Σπινθηρίζει 
τσαφίζω/τσαφίουμαι ή κνέσκουμαι =  ξίνομαι 
Τσερίζω =  Σκίζω 
Τσιλίδ  = Κάρβουνο 
Τσιλντεύω =  Ουρώ 
Tσαμούρια  = Λάσπες 
Τσιλίδια  = Κάρβουνα 
τσιμίσκος =  ηλίανθος 
Τσουμίζω =  Στραγγίζω 
Τσουμούρ  = ψύχουλα απο ψωμί μαζί με λάδι τιγανητό 
Τσούνα  = Σκύλα 
Ύειας  = Υγεία 
Υλάζω =  Γαβγίζω (λέω κάτι δυνατά) 
Φαντάλα =  μια που μιλούσε πολύ 
Φάζω  = Ταϊζω 
Φο(γ)ούμαι =  Φοβάμαι 
Φουρκίζω =  Πνίγω 
φουρνίν =  φούρνος 
Φουρνός  = Βάτραχος 
Φουτίν  = Κρυφό κλάσιμο 
Φρανταλα  = Όμορφη γυναίκα 
Φτουλίζω =  Ξεπουπουλιάζω, μαδάω 
Φωταχτερέας =  Φωτισμένoς (λάμπει) 
Φωταχτερού =  Φωτισμένη (λάμπει) 
Xαθ =  Χάσου 
Xαιρετίας   = Χαιρετισμούς 
Χαμούφτας  = Φράουλα 
Χαντιλιάγουμαι =  Γαργαλιέμαι 
Χαντόσχερο =  Σκαντζόχηρος 
Χασεύω/ζεματώ  = Καίω 
Χάταλα =  Παιδιά 
Χαψία  = Ψάρια 
Χείλε =  Xείλια 
Χείλε =  Χίλια 
Χερ' =  Χέρι 
Χερόπον =  Χέρι 
Χουζάρ  = Πριόνι 
Χουλέν  = Ζεστό 
Χουλιάρ =  Κουτάλι 
Χτήνον  = Αγελάδα 
Ψαλαφώ =  Ζητώ 
Ψη =  Ψυχή 
Ψη μ' =  Ψυχή μου 
Ωβάζω  = Κάνω αυγά 
Ωβοτάραχον =  Ταραμάς,χαβιάρι 
Ωβόν  = Αυγό 
Ωνώ  = Τεμπελιάζω 
Ωμεσα =  Ωμή 
Ωμίν =  Ώμος 
Ωράζω (Ωριάζω) =  Προσέχω ένα μέρος 
Ωρίαγμαν =  Φροντίδα,Επιτήρηση 
Ωτιν =  Αυτί 
Ωφ  = Επιφώνημα πόνου/στεναχώριας 
Ωφλαεύω =  Αναφωνώ την λέξη 'Ωφ'